TAHİR, Menemenlizade
Tanzimat devri
şair ve yazarlarından. 1862’de Adana’nın Karaisalı ilçesinde doğdu. Bölgede
tanınmış Menemenli aşiretine mensuptur. Babası, Daire-i Celile- i Uzma Telgraf
Kalemi Müdürlüğünde bulunmuş Haşim Habib Beydir. İlköğrenimini Adana Sıbyan
Mektebinde yaptı. Daha sonra İstanbul’daki Soğukçeşme Askeri Rüştiyesine gitti.
Bu okuldan mezun olduktan sonra Mekteb-i Mülkiyeye devam etti ve bu okulun Ali
kısmından mezun oldu (1883). Devlet memuriyetine Şura-yı Devlette başladı. Daha
sonra Ziraat Nezareti Tercüme Kaleminde çalıştı. Adana, İzmir, Selanik maarif
müdürlüklerinde bulunan Mehmed Tahir, 1893’te Maarif Nezareti Mektubi Kalemi
Müdürü olarak İstanbul’a döndü. Maarif Nezaretinde çeşitli vazifelerde
bulunduğu sırada Mülkiye Mektebinde edebiyat ve kitabet-i resmiye dersleri
verdi. Darülfunun Edebiyat Şubesinde Usul-i terbiye ve Tedris Hocalığında
bulundu. Maarif Nezaretindeki başarılı çalışmalarından dolayı ula sınıf-ı
evveli rütbesi ve ikinci rütbe-i Osmani nişanı aldı. 1903’te İstanbul’da
geçirdiği kalp krizi sonucunda öldü. Karacaahmed Mezarlığına defnedildi.
Menemenlizade
Mehmed Tahir; şair, eleştirmen, yazar ve eğitimci olarak tanınır. Şiire Mülkiye’de
öğrenciyken Recaizade Mahmud Ekrem’in teşvikiyle başladı. İlk şiirlerinde Abdülhak
Hamid ve Recaizade Mahmud Ekrem’in etkilerinde kaldı. Şiirlerinde hem eski
edebiyatımızın hem de batı şiiri nazım biçimlerini kullandı. Kullandığı aruz
kalıpları daha sonra Servet-i Fünun edebiyatı döneminde yaygınlık kazandı.
Uyağın biçimden çok ses öğesi olduğuna inanır. Uyağı göz için değil, kulak için
yazan ilk şairdir. Toplumsal konuları içeren şiirlerini Servet-i Fünun
döneminde yazmıştır. 1897 Türk-Yunan Harbinin acılarını dile getiren
şiirlerinde toplumsal yardımlaşma konularını işler. Yardımlaşmanın kaynağını
İslamiyet’e bağlar. Dinsel içerikli şiirleri de vardır. Mehmed Tahir’in önemli bir
yönü de dergiciliğidir. Döneminin en büyük edebi dergileri olan Güneş, Haver ve
Gayret’i yayınladı.
Mehmed Tahir’in
eserlerinden kimileri şunlardır: 1) Elhan (1886), 2) Yad-ı Mazi (1887), 3)
Asar-ı Perişan (1893), 4) Osmanlı Coğrafyası (1894), 5) Terane-i Zafer (1897),
6) Osmanlı Edebiyatı (1897), 7) Mükemmel Coğrafya-i Osmani (1898), 8) İlm-i
Servet.
Hazırlayan: 1293 Mert DEMİREL, 9-F
Kaynaklar:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder